Op 6 november 1860 werd Abraham Lincoln, een succesvol advocaat, vooral dankzij het dichtbevolkte noorden tot 16de president gekozen namens de Republikeinse partij. Met een meerderheid van stemmen ondanks dat hij niet eens voorkwam op de stemlijsten van 11 zuidelijke staten. Het zuiden was namelijk bang dat de Republikeinse partij hen wilde dwingen de slavernij af te schaffen. Het was een van de belangrijkste beweegredenen voor het zuiden om zich af te scheiden van de Verenigde Staten. Lincoln zou pas vanaf 4 maart 1861 in functie komen en vanaf november 1860 was de zittend president James Buchanan dus relatief machteloos. Het zuiden kon zo zijn gang gaan in de afscheiding en de Geconfedereerde Staten van Amerika (Confederatie, en net als de Unie in het noorden een soort statenbond) werd officieel gesticht op 4 februari 1861. Een dag later werd Jefferson Davis benoemd tot de eerste president van de Geconfedereerde Staten van Amerika die zetelde in zijn eigen Witte Huis in Montgomery (Alabama).
Lincoln maakte hierdoor in zijn eerste ambtstermijn al onmiddellijk de grootste interne crisis mee die de Verenigde Staten ooit zouden kennen: de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) tussen de 19 Noordelijke Staten (de Unie) en de 11 Zuidelijke Staten (de Confederatie). De oorlog begon op 12 april 1861 's morgens om 4.30 uur met "The Battle of Fort Sumter". De South Carolina militia bombardeerde Fort Sumter van de US Army, gelegen aan de Oostkust in Charleston, South Carolina. De Slag om Bull Run op 21 juli 1861 was de eerste grote veldslag
Lincoln was geen abolitionist. Hij was tegen slavernij, maar niet voor een directe afschaffing ervan, zoals de abolitionisten, die een groot deel van zijn aanhangers vormden. Er werd door de abolitionisten zeer op aangedrongen, maar telkens wees Lincoln hun verzoeken af. Dit kwam door twee problemen: ten eerste zou hij de steun van de grensstaten van de Unie (Missouri, Kentucky, Maryland en Delaware), die voor hem belangrijk waren, verliezen.
Die hadden namelijk wel een slaveneconomie, maar bleven bij de Unie. Ten tweede zou hij de steun van de democraten verliezen, die tegen abolitionisten waren en voor slavernij. Maar ze waren nog wel bereid om oorlog te voeren voor het behoud van de Unie. Als het Noorden dan in tweeën gedeeld zou zijn, zou het Zuiden de oorlog kunnen winnen.
In 1862 schreef Lincoln zelfs aan een krant dat hij in de eerste plaats de Unie wou redden. Als hem dat zelfs zou lukken zonder één slaaf te bevrijden dan deed hij dat. Bovendien zou het de Zuidelijke economie een zware slag toebrengen.
In hetzelfde jaar begon Lincoln echter langzaam van standpunt te veranderen. De Unie leed constant nederlagen op het slagveld en de president dacht aan een geleidelijke emancipatie: “...ik voelde dat wij aan het eind van onze mogelijkheden waren gekomen en dat wij onze tactiek moesten veranderen of het spel verliezen.” Hij was van plan de slavernij af te schaffen. Persoonlijk wilde hij dat ook graag, maar kon het niet eerder realiseren. Lincoln stond voor de volgende afwegingen:
In een poging zijn tegenstander te verzwakken riep de Noordelijke generaal Butler alle slaven in het Zuiden op om naar het Noorden te vluchten om ze vervolgens te rekruteren in zijn eigen leger. Enkele honderdduizenden gaven gehoor aan de oproep en vluchtten naar het Noorden, waar minstens 180.000 van hen vervolgens in dienst traden in het Noordelijke leger of bij de marine. Lincoln nam deze strategie over met de uitvaardiging van zijn 'Emancipation Proclamation' (afbeelding beneden). Deze Emancipation Proclamation was een 'Executive Order' (decreet) die president Abraham Lincoln op 22 september 1862 afkondigde, en die vervolgens op 1 januari 1863 in werking trad. Daarin werd slavernij onwettig verklaard en verklaarde de slaven in rebellerende zuidelijke staten en gebieden "voor altijd vrij".
WETTEN DIE TOT DE PROCLAMATIE LEIDDEN:
- juli 1861: in de eerste confiscatiewet stond dat slaven die werken voor de Rebellen (zo werden de zuidelijken ook wel genoemd) door de Unie konden worden opgepakt
- maart 1862: legerpersoneel werd verboden om voortvluchtige slaven terug te brengen naar hun eigenaren
- 10 april 1862: eigenaren die hun slaven vrijlieten kregen een schadevergoeding
- 16 april 1862: slavernij werd verboden in het District of Columbia (het gebied, DC genoemd, rond de Amerikaanse hoofdstad Washington)
- juli 1862: alle slaven van eigenaren die de Confederatie (zuidelijken) steunden, werden vrijgelaten.
Er stond het volgende in: De slavernij wordt afgeschaft in de volgende gebieden: Arkansas, Texas, Louisiana (behalve de districten St. Bernard, Palquemines, Jefferson, St.-John, St.-Charles, St.-James, Ascension, Assumption, Terrebone. Lafourche, St.-Mary, St.-Martin en Orleans, inclusief de stad New Orleans), Mississippi, Alabama, Florida, Georgia, South Carolina, North Carolina en Virginia (behalve de 48 districten die samen West-Virginia worden genoemd), en ook de districten Berkley, Accomac, North-Hampton, Elizabeth City, York, Princess Ann en Norfolk, inclusief de steden Norfolk en Portsmouth. Dus de slavernij werd afgeschaft in alle gebieden van de Confederatie, maar niet voor de grensstaten van de Unie. Deze grensstaten had Lincoln, zoals eerder vermeld, namelijk nodig.
Lincolns houding tegenover de slavernij was puur pragmatisch en moreel gezien vrij dubbelzinnig. Zijn Emancipatie Proclamatie gaf de vrijheid aan 3.063.392 slaven die ongeveer 2 miljard dollar waard waren in de afgescheiden staten. Het besluit zou natuurlijk alleen maar kunnen worden doorgevoerd in de gebieden die de Noordelijke legers in handen kregen. Maar de vrijheid ontging 441.702 slaven in de vier grensstaten, die de Unie trouw waren gebleven. Tennessee en een aantal gebieden in Virginia en Louisiana werd toegestaan hun slaven te houden, omdat zij zich reeds hadden onderworpen. Bovendien was de Emanicipation Proclamation niet helemaal wettig: slavernij was een bevoegdheid van de deelstaten en niet van de federale regering.
Ondanks de beperkende bepalingen werd deze proclamatie de belangrijkste politieke zet in de oorlog. De wereldopinie schaarde zich nu definitief achter het Noorden. Massademonstraties van Engelse arbeiders dwongen het kabinet van Groot-Brittannië het bouwen van oorlogsschepen voor de Confederatie te stoppen. Het decreet leidde ertoe dat de Europese mogendheden na veel aarzelen weigerden om de Confederatie diplomatiek te erkennen. In Europa en de kolonies was de slavernij overigens al decennia eerder afgeschaft.
In het Noorden gingen duizenden mensen de straat op om feest te vieren. Ze zongen liederen en hielden optochten en toespraken. Natuurlijk was niet iedereen blij: ook in het Noorden bestonden er vooroordelen over mensen met een donkere huidskleur. Maar ook leidde de proclamatie tot een toestroom van vrijwilligers voor het leger in de zuidelijke Confederatie en mogelijk dus tot een verlenging van de oorlog. Hoewel slaveneigenaren hun slaven niets over de proclamatie vertelden, kwamen velen er toch achter. Steeds meer slaven ontsnapten en kwamen in opstand en overal waar de Noordelijke legers verschenen stroomden de plantages leeg. Deze proclamatie zorgde er niet voor dat slaven meteen bevrijd werden, maar het was een grote stap voorwaarts. Het document verklaarde ten overstaan van de hele wereld dat de Burgeroorlog bedoeld was om een eind te maken aan de slavernij. Een nadeel was wel dat er een enorm vluchtelingenprobleem ontstond in het Noorden.
Ondanks het grote verlies aan mensenlevens bleef president Lincoln vasthouden aan zijn compromisloze houding tegen het zuiden, en uiteindelijk, op 9 april 1865 tekende de Zuidelijke generaal Lee de overgave, waarmee het verzet van de afgescheiden Zuidelijke Staten praktisch ten einde kwam en ze alsnog de afschaffing van de slavernij moesten accepteren.
Op 19 juni 1865 werden de laatste slaven in de VS bevrijd in Galveston (Texas) middels de ondertekening van de Emanicpation Proclamation door de Texaanse autoriteiten. Later zou dit een nationale feestdag, zgn. Juneteenth, worden in de VS (zie verderop op de pagina).
Het volledige einde van de slavernij in de VS kwam er op 6 december 1865 na de oorlog, toen het 13e amendement op de grondwet van kracht werd. Dat verbood slavernij in heel de Verenigde Staten. De ironie wil dus dat de slavernij langer bleef bestaan in die vier eerder genoemde noordelijke grensstaten dan in het zuiden, zij het kort (van 19 juni tot 6 december).
SLACHTOFFERS
Tot nu toe werd aangenomen dat het aantal gewonde slachtoffers van de Amerikaanse Burgeroorlog zo'n 500.000 bedroeg en het aantal dodelijke slachtoffers rond de 620.000 lag (waarvan 360.000 uit het noorden en 260.000 uit het zuiden). Dit getal was grotendeels het werk van twee amateurhistorici uit de 19e eeuw: William F. Fox en Thomas Leonard Livermoreen. Op 16-02-2017 volgde een publicatie van David Hacker, demografisch historicus aan de Binghampton University te New York: het aantal dodelijke slachtoffers van de Amerikaanse Burgeroorlog lag ruim twintig procent hoger dan eerder gedacht. Deze conclusie trok hij na het bestuderen van kortgeleden vrijgegeven bevolkingsregisters. In totaal zijn er volgens hem minstens 750.000 Amerikanen omgekomen in de strijd tussen het noorden en het zuiden.
Nog meer weten over de Amerikaanse Burgeroorlog?
President Lincoln heeft dat laatste allemaal niet mogen meemaken. Hij werd (als eerste president van de VS tijdens zijn ambt) vermoord op Goede Vrijdag, 14 april 1865. Vijf dagen na de capitulatie van het Zuiden werd hij in Ford's Theatre, een schouwburg in Washington, neergeschoten door John Wilkes Booth. Een fanatieke aanhanger van de Geconfedereerde Staten.
De moordenaar wist de presidentiële loge te bereiken omdat hij als acteur voldoende privileges had. Bovendien was de eigenaar van de schouwburg een vriend van hem. Van achteren schoot hij Lincoln in het hoofd. Volgens sommigen schreeuwde hij op dat moment 'Sic semper tyrannis', een Latijnse tekst die Brutus sprak toen hij Julius Caesar vermoordde en zoveel betekent als "zo vergaat het tirannen altijd". De president stierf de volgende dag in het "Peterson House" op 56-jarige leeftijd.
Peterson House was het huis van William en Anna Peterson (Duitse immigranten) dat tegenover Ford's Theatre lag. Van de kelder en eerste verdieping werden kamers verhuurd en tijdens de zoektocht naar de moordenaar van Lincoln werd het als commandocentrum gebruikt.
Het bestaat nog steeds, maar nu als museum met restaurant, en te huur (minimaal vier uur) als feest- of vergaderruimte, voor bruiloften, fotoshoots enz. Voor foto's/video/prijslijst of een virtuele tour door een deel van het gebouw, klik op de button (de 3D-virtuele tour werkt niet op gsm).
Na de moord wist Booth te ontkomen. Hij sprong van het balkon, brak zijn been, maar wist wel uit handen van zijn achtervolgers te blijven. Dokter Samuel Mudd behandelde hem aan zijn gebroken been, wat hem later een levenslange gevangenisstraf opleverde. Op 26 april 1865, twaalf dagen na de moord, werd Booth alsnog gevonden. Leden van de cavalerie wisten hem te traceren in een tabaksschuur in Virginia. De moordenaar weigerde zich over te geven, waarop de sergeant van de cavaleristen het bevel gaf de schuur in brand te steken. Toen Booth op de vlucht sloeg voor de vlammen, werd hij neergeschoten. (Detail: de vrouw van voormalig Brits premier Tony Blair, Cherie Blair-Booth, is een verre nazaat van de moordenaar van Lincoln).
De dood van Lincoln schokte Amerika hevig, ook de zuidelijke staten. In Washington namen zeker 100.000 mensen en in New York 600.000 mensen afscheid van de vermoorde president. Een speciale rouwtrein bracht Lincoln in verschillende dagen van Washington over een afstand van 2700 kilometer via New York, Detroit, Buffalo en Chicago naar Springfield (Illinois), waar hij op 4 mei 1865 werd bijgezet in de familiekelder op het kerkhof Oak Ridge. Rouwende mensen stonden overal langs de route. Naar schatting hebben zo'n zeven miljoen mensen de diverse rouwplechtigheden bijgewoond.
Ongewild werd Lincoln een icoon van het abolitionisme. Voor de bevrijde slaven gold hij bijna als een heilige. Dit werd versterkt door zijn wederopbouwplan en de herintegratie (Reconstruction) van het Zuiden. Het feit dat hij (acht maanden voor de ratificatie van zijn amendement) vermoord werd, werkte het beeld van de visionaire president in de hand.
⇒Onderstaande animatie (zgn. gif-afbeelding) laat zien wanneer de Amerikaanse territoria en staten de slavernij verbieden of toestaan in de periode 1789–1865. In totaal 8 kaarten, die verspringen om de 10 seconden.
Het einde van de Burgeroorlog in de VS betekende niet het einde van de plantage-economie. De plantages bestonden nog en slaven deden nog altijd het werk maar nu via een systeem van pachters. Voormalige slaven bewerkten de velden van de blanke landeigenaren in ruil voor een aandeel in de oogst, het zgn. "sharecropping".
De landeigenaren bezaten de gereedschappen, leverden kleding en beheerden de winkels waar de arbeiders hun levensbehoeften insloegen. Een ongelijk en schulden makend systeem. De toestroom van slaven ging echter door tot de Eerste Wereldoorlog. Toen waren er vier Afro-Amerikanen op één blanke in het gebied. Het feodale deelpachtsysteem bleef tot ver in de 20ste eeuw bestaan tot katoenplukmachines in de jaren vijftig hier een einde aan maakten.
Sharecropping na de slavernij bracht feitelijk niet veel verbetering: Na de moord op president Lincoln pardonneerde diens opvolger, voormalig vicepresident en Democraat Andrew Johnson, de Zuidelijke leiders van de verslagen Confederatie waarna die sterk discriminerende wetten tegen de gekleurde medemensen, de zgn. Black Codes, afkondigden.
In die periode ontstond ook de Ku Klux Klan in Pulaski (Tennessee) als een lokale club. Volgens de schrijver Wyn Craig Wade begon de organisatie als een grap van zes werkloze soldaten die terugkwamen uit de Amerikaanse Burgeroorlog. Ze verkleedden zich als spoken te paard.
Al snel begonnen ze de pas van slavernij bevrijde Afro-Amerikaanse bevolking te intimideren en te terroriseren, en was er sprake van veel lynchpartijen. In grote delen van Tennessee vond hun voorbeeld navolging en werden afdelingen van de Klan opgericht.
De Ku Klux Klan speelde in de Amerikaanse geschiedenis een belangrijke rol tijdens de Reconstructie, in het Interbellum en tijdens de segregatiekwestie. Tegenwoordig wordt de KKK als organisatie geacht niet meer te bestaan. Wel zijn er tal van regionale extreemrechtse groeperingen die op de oude Klan geënt zijn. De maatschappelijke en politieke invloed van deze splintergroepen is echter verwaarloosbaar.
De Reconstructie (Reconstruction, wederopbouw 1865–1877) was de periode na de Amerikaanse Burgeroorlog, toen de vraag zich voordeed of de Geconfedereerde Staten van Amerika bij hun afscheiding definitief uit de Unie waren gestapt. Het noorden had het zuiden in de oorlog immers overwonnen en in dat geval kon het zuiden als vreemde mogendheid behandeld worden. President Abraham Lincoln was een groot voorstander van de reconstructie van de unie, maar kreeg hiervoor geen kans door zijn overlijden. Zijn opvolger, president Andrew Johnson, was eveneens voor een gematigde koers ten aanzien van het zuiden, maar dit leidde
tot spanning met het Congres, dat een veel radicaler beleid wilde. Vanaf 2 maart 1867 werden vier "Acts of Reconstruction" (Reconstructiewetten) aangenomen. Hierin werd bepaald dat de zuidelijke staten verdeeld zouden worden in vijf bezettingszones, tot de gelijkheid van de niet-blanke bevolking aanvaard was. President Johnson sprak telkens zijn veto uit, maar het Congres, dat sinds de zogenaamde "midterm-elections" (tussentijdse verkiezingen) door de republikeinen gedomineerd werd, vond steeds een tweederdemeerderheid om dit veto te verwerpen. Het Congres beperkte de president in zijn machtsmiddelen. Het ontslag van ambtenaren en de benoeming van rechters in het Hooggerechtshof werden tegengewerkt. Een afzettingsprocedure was uiteindelijk het gevolg. De stemming hierover kwam één stem tekort, waardoor Johnson rechtmatig met pensioen ging aan het einde van zijn ambtstermijn in 1869. Na de verkiezingen werd Johnson, een democraat die bij de vorige verkiezingen door de republikeinen gesteund was, vervangen door president Ulysses S. Grant (de generaal en held uit de burgeroorlog), die volledig naar de zinnen van het Congres handelde.
Net voor de presidentsverkiezingen in 1877 sloot de Republikeinse presidentskandidaat Rutherford B. Hayes een overeenkomst met zuidelijke Democratische kiesmannen. Als zij hem steunden zodat hij president werd, zou hij de federale troepen uit het zuiden terugtrekken en de Reconstructie beëindigen. Dit gebeurde en binnen een aantal jaren waren alle maatregelen van de Reconstructie ongedaan gemaakt. De gelijkheid tussen blank en gekleurde mensen werd opgeheven, hoewel dit in strijd was met de statelijke en federale grondwetten. Een segregatiesysteem werd ingevoerd met de zogenaamde Jim Crow-wetten (vergelijkbaar met de Black Codes). Dat waren wetten tussen 1880 en 1965 in de Verenigde Staten van Amerika die rassenscheiding oplegden op lokaal en deelstaatniveau. De wetgeving was er op gericht Afro-Amerikanen gescheiden te houden van de blanke burgers in de publieke instellingen en het hen door de federale grondwet gegarandeerde stemrecht te onthouden. Deze wetten kwamen tot stand in de voormalige geconfedereerde staten, die toen gedomineerd werden door de zuidelijke blanke Democraten en bleven van kracht tot in 1965. Pas in de jaren 1950, 1960 en 1970 zouden alle bewoners in het zuiden geleidelijk aan daadwerkelijk gelijke burgerrechten krijgen.
Rond de eeuwwisseling (19de naar 20ste eeuw) kwam de Burgerrechtenbeweging voor de Afro-Amerikanen op, maar het zou bijna honderd jaar duren voor zij in het Zuiden hun kiesrecht konden uitoefenen. Na president Ulysses Simpson Grant, had pas president Kennedy (begin jaren 60 van de 20ste eeuw) weer belangstelling voor gelijke burgerrechten in de Verenigde Staten. Pas zo'n 60 jaar later (inmiddels 21ste eeuw) vinden er een aantal incidenten plaats in de VS die de burgerrechten weer midden in de belangstelling plaatsten.
De oorsprong van de Black Lives Matter-beweging, opgericht in 2013, ligt in de Afro-Amerikaanse Burgerrechtenbeweging. De Burgerrechtenbeweging streed decennia lang om een einde te maken aan rassensegregatie (rassenscheiding) en discriminatie in de Verenigde Staten. De Black Lives Matter-beweging stelt dat het verder inspiratie haalt uit onder andere de Black Powerbeweging. Verschillende media refereerden aan de Black Lives Matter-beweging als een nieuwe burgerrechtenbeweging.
Zoals eerder op deze pagina beschreven werden 2 maanden na de moord op Abraham Lincoln, de laatste slaven in de VS bevrijd in Galveston (Texas) door de ondertekening van de Emanicpation Proclamation op 19 juni 1865. Was Texas de laatste die de Emancipation Proclamation van Lincoln ondertekende, in 1980 was het de eerste staat die 19 juni erkende als nationale feestdag, wat later in heel wat Amerikaanse staten navolging vond. De dag werd Juneteenth genoemd, een samentrekking van June en nineteenth. De oproep om ook in de rest van het land van 19 juni een feestdag te maken, kwam er in de nasleep van de aanhoudende Black Lives Matter-protesten tegen racisme en buitensporig politiegeweld.
Op donderdag 17 juni 2021 tekende de Amerikaanse Democratische president Joe Biden de "Juneteenth National Independence Day Act": 19 juni werd een nationale feestdag en een officiële vrije dag in de VS (foto beneden). De Amerikaanse feestdag Juneteenth is ook bekend als Freedom Day, Jubilee Day, Liberation Day en Emancipation Day.
In 1900 diende George Henry White, in die tijd het enige Afro-Amerikaanse Congreslid, het eerste voorstel in voor een specifieke wet tegen lynchen om het als federaal haatmisdrijf te betitelen. Bijna tweehonderd keer strandde een dergelijk wetsvoorstel in al die jaren in de stemmingen van het Huis van Afgevaardigden of de Senaat. Tot in maart 2022. Toen ging het Amerikaanse Congres, bestaande uit de beide Kamers, de Senaat (het Hogerhuis) en Huis van Afgevaardigden (het Lagerhuis), akkoord. Voor het wetsvoorstel was nu wel een overgrote meerderheid. Door de wet kunnen meerdere mensen die samen met een haatmotief iemand ombrengen of zwaar verwonden worden vervolgd voor lynchen. De maximumstraf is 30 jaar cel. Volgens deskundigen heeft de wet vooral symbolische waarde, om stil te staan bij gruweldaden uit het verleden. Toch benadrukte president Biden dat de wet ook daadwerkelijk nodig is tegen hedendaagse vormen van racistisch terrorisme.
De wet heet officieel de Emmett Till Anti-Lynching Act en is vernoemd naar de 14-jarige negroïde jongen Emmett Till. In 1955 werd hij in Mississippi ontvoerd en vermoord nadat hij naar een witte vrouw zou hebben gefloten. Twee blanke mannen werden door een volledig blanke jury vrijgesproken, maar later erkenden ze dat ze de jongen hadden gedood. Emmett's moeder stond erop dat hij een open kist kreeg, zodat iedereen kon zien hoe haar zoon was toegetakeld. Tills dood wordt gezien als een van de aanleidingen voor het ontstaan van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging (de foto van de jongen leek me te gruwelijk om te plaatsen, maar voor wie wil kan hem HIER bekijken.)
VERSPREIDING EN ONTWIKKELING VAN DE DELTA BLUES
Na afschaffing van de slavernij in 1865 bleven veel voormalige slaven dus op de plantages werken (sharecropping) en wonen, maar ook een groot aantal vertrok naar andere steden en streken in de Verenigde Staten om hun geluk daar te beproeven. Vooral na 1869 toen de eerste Transcontinental Railroad (transcontinentale spoorlijn) werd voltooid. De grote industriesteden in het noorden zoals Memphis, Detroit en Chicago waren populair. New Orleans en Baton Rouge waren favoriet bij de voormalige slaven die zuidwaarts trokken. Blues was niet langer van het platteland: "The Blues got urbanized". Maar daarmee deed ook de commercie zijn intrede. Dat de omstandigheden voor de ex-slaven enigszins verbeterden, is vanaf dan ook merkbaar in de ontwikkeling van de Blues. Sneller en opgewekter: Blues wordt een product van entertainment. Ook blanke Amerikanen gingen zich bezighouden met de Blues. Al was de slavernij dan officieel afgeschaft, in de praktijk zou de behandeling van de gekleurde medemens nog lang hetzelfde, dus slecht, blijven, vooral in het conservatieve zuiden van de VS. Maar gelokt door een beter economisch vooruitzicht verspreidden veel van de voormalige slaven zich met hun muziek over de VS wat leidde tot een heel andere geografie van de Blues (zie pagina 5), en er ontstond tegelijk een hele traditie van spoorwegliedjes.
Een van de beroemdste was "John Henry", het verhaal van een spoorwegwerker. Het is een werelds volkslied met religieuze sporen in de tekst.
Your browser does not support the audio element.
Veel bevrijde slaven zochten, behalve bij de spoorwegen, werk op stoomboten, in de mijnen, fabrieken, houthakkerskampen, vleeshandel en aan de dijken. Maar vrij of niet: al te vaak kwamen ze om het kleinste vergrijp in de gevangenis terecht. Opgesloten door de blanken uit het zuiden die hen nog altijd beschouwden als minderwaardige mensen met wie ze konden doen wat ze wilden. Niet altijd onterecht: na hun vrijheid lapten vele voormalige slaven de regels aan hun laars en de criminaliteit was hoog.
Dat ook de voormalige slaven niet allemaal lieverdjes waren, bewijst het verhaal van LEAD BELLY. Een markant en veelbesproken figuur die ondanks zijn gewelddadig leven toch zou uitgroeien tot Blues- en Folkicoon. Een groot aantal nummers van Lead Belly zouden later vooral bekend worden in een uitvoering door andere artiesten.
Huddie William Ledbetter, een Amerikaans Blues- en Folkmuzikant, werd op 20 januari 1889 geboren op de "Jeter Plantation" in het uiterste noordwesten van Louisiana vlakbij Mooringsport. Hij werd onder de naam Lead Belly bekend als zanger en gitarist. Hoewel veel van zijn nummers zijn uitgebracht onder de naam Leadbelly (als één woord) spelde hij zijn naam zelf als Lead Belly. Zo staat het ook op zijn grafsteen en ook de naar hem vernoemde Lead Belly Foundation gebruikt deze spelling. Hij was de eerste Afro-Amerikaanse zanger die door de blanke intellectuelen werd omarmd. Zijn repertoire was met name gericht op Folk (hij was het die de "Folk standards" introduceerde) en Blues, maar daarnaast speelde hij ook Gospel en Rock-'n-Roll. Een multi-instrumentalist: hij was niet alleen een virtuoos op de 12-snarige gitaar, maar speelde ook piano, mandoline, accordeon, viool, en "windjammer" (diatonische accordeon, ook wel trekzak of melodeon). In sommige nummers begeleidt hij zichzelf met handgeklap of "footstomping". Hij werkte met veel muzikanten waaronder Blind Lemon Jefferson, een van de populairste Blueszangers in de jaren 20, en met
John Lomax, een Amerikaanse leraar, een baanbrekende musicoloog en een folklorist die veel heeft gedaan voor het behoud van de Amerikaanse Folk. Lead Belly was een icoon binnen de Amerikaanse Folk- en Bluesmuzikanten. Zijn teksten gingen over vrouwen, drank, het harde leven in de gevangenis en racisme. Maar hij zong ook over mensen die op dat moment in het nieuws waren, zoals Franklin D. Roosevelt, Adolf Hitler, Jean Harlow, Jack Johnson, de Scottsboro Boys and Howard Hughes. Tot zijn bekendste nummers behoren The House of the Rising Sun, The Midnight Special, Goodnight Irene en Rock Island Line (zie beneden).
Een legende werd hij vooral door zijn gewelddadige leven wat hem meerdere malen gevangenisstraf opleverde. In 1916 ontsnapte hij uit een gevangenis in Texas waarna hij twee jaar door het leven ging onder de naam 'Walter Boyd'. Toen hij opnieuw een man vermoordde, werd hij tot 30 jaar cel veroordeeld. In 1925 werd hem gratie verleend. Zijn gratieverzoek aan Pat Morris Neff, de 28ste Gouverneur van Texas (1921-1925), had hij muzikaal gebracht met een lied getiteld "Pardon Song for Governor Neff" met de volgende tekst: "Please, Governor Neff, Be good 'n' kind - Have mercy on my great long time... - I don't see to save my soul - If I don't get a pardon, try me on a parole... - If I had you, Governor Neff, like you got me - I'd wake up in the mornin' and I'd set you free".
In 1976 werd een ruim 2 uur durende film ("Lead Belly") gemaakt over Lead Belly door regisseur Gordon Parks met in de hoofdrol Roger E. Mosley. Onderstaand een fragment waarin hij "Good Night Irene" vertolkt voor zijn medegevangenen en het muzikale verzoek "Pardon Song for Governor Neff" doet aan de Gouverneur van Texas:
Vijf jaar had hij plezier van zijn vrijheid. In 1930 werd Lead Belly opnieuw veroordeeld wegens poging tot moord na een steekincident. In juli 1933 werd hij in de gevangenis bezocht door John en Alan Lomax, met wie hij veel nummers opnam. In 1934 diende hij opnieuw een muzikaal gratieverzoek in dat werd gehonoreerd. Vervolgens ging hij toeren met John Lomax. Nadat Lead Belly in 1940 Lomax had bedreigd met een mes, beëindigde deze de vriendschap. Vervolgens belandde hij in New York om zich als muzikant te vestigen. Zijn muziek werd omarmd door artiesten als Woody Guthrie en Pete Seeger. In maart 1939 werd Lead Belly weer gearresteerd voor het neersteken van een man en moest hij vervolgens 8 jaar de cel in. Na zijn vrijlating verscheen Lead Belly in twee radioprogramma's "Folk Music of America" and "Back Where I Come From".
Ook nam hij het album "The Midnight Special and Other Southern Prison Songs" op, samen met het Golden Gate Quartet: met wisselende zangers een van de bekendste en succesvolste vertolkers van Gospelmuziek in de Verenigde Staten. Het Golden Gate Quartet werd opgericht in 1934 in Norfolk (Virginia) als Golden Gate Jubilee Singers. Het heeft zijn huidige naam sinds 1941.
Een paar jaar later vertrok Lead Belly naar de West Coast en kreeg daar een eigen wekelijks radioprogramma. In Los Angeles tekende hij een contract bij Capitol Records en eindelijk kon hij gaan opnemen. In 1949 begon Lead Belly aan zijn eerste Europese tournee, maar werd ziek voordat hij deze kon afmaken. Later dat jaar, op 6 december, overleed hij in New York op 60-jarige leeftijd aan de gevolgen van A.L.S., een uiteindelijk dodelijke zenuw-/spierziekte. Hij werd begraven in Caddo Parish (Louisiana). Zijn grafsteen draagt behalve de tekst "King Of The 12 String Guitar" een overzicht van de verschillende "Halls of Fame" waarin hij sinds 1972 is opgenomen.
Hieronder een aantal bekende nummers van Lead Belly:
"Goodnight Irene" kwam al voor in de jaren 80 van de 19de eeuw, en is later een groot aantal keren gecoverd. Klik op de versie die je wilt beluisteren, het bijbehorende filmpje zoals op YouTube staat verschijnt in beeld.